Deze publicatie is gebaseerd op de geldende richtlijnen van RIVM, kabinet, NZa, ZN, individuele verzekeraars en beroepsverenigingen.

Er zijn in Nederland strenge maatregelen getroffen om de gevolgen van het coronavirus in te dammen. Dit heeft consequenties voor de continuering van zorg voor onze (diabetes) patiënten met risico op voetcomplicaties. Belangrijk aspect hierin is dat de (preventieve) voetzorg geleverd dient te worden om te voorkomen dat de reeds overbelaste ziekenhuizen en huisartsen niet extra worden belast met (diabetische) voetcomplicaties. Hierbij een overzicht van de reeds genomen initiatieven om de zorg voor de diabetische voet ondanks de COVID-19 uitbraak doorgang te laten vinden.

Vanuit de Nederlandse Vereniging van Podotherapeuten hebben podotherapeuten het advies gekregen om tot 28 april in elk geval noodzakelijke (spoed)zorg te leveren bij niet-coronapatiënten. Deze noodzakelijkheid beperkt zich niet tot mensen met diabetes mellitus, maar ook overige risicopatiënten zoals bijvoorbeeld mensen met perifeer arterieel vaatlijden en reumatische aandoeningen.

Onder podotherapeutische noodzakelijke zorg valt: de instrumentele behandeling bij diabetespatiënten met classificatie Sims 2 en 3 of in het geval van pre-ulcera, ulcera en bij ingegroeide teennagels.

Voor de uitvoer van deze fysieke behandelingen zal het zwaartepunt (behandeling van ingroeiende teennagels, pre-ulcera en ulcera) bij de podotherapeut liggen. Zoals vermeld in de Zorgmodule Preventie Diabetische Voetulcera uit 2019 waarin de rolverdeling tussen podotherapeut en medisch pedicure* staat omschreven. Indien een medisch pedicure de noodzakelijke zorg fysiek mag verlenen is dit op schriftelijke indicatie van een podotherapeut, hieronder valt niet de cosmetische voetzorg.

Zorg die niet fysiek geleverd kan/mag worden, wordt vervangen voor telefonische en/of digitale zorg met als doel om de status van de voeten te achterhalen en het geven van adviezen ten aanzien van zelfzorg en de juiste schoenendracht.

Vanuit de International Working Group on the Diabetic Foot is een lijst met aanbevelingen gepubliceerd om te ondersteunen in de overwegingen die gelden voor patiënten met diabetes die normaliter verwezen of behandeld zouden zijn in het multidisciplinaire team.  Hierin staan tevens handige tips en vragen die gebruikt kunnen worden in een telefonisch consult. Verwacht wordt dat deze lijst in de komende tijd verder uitgebreid zal worden.

Deze informatie is te vinden op de volgende website: https://iwgdfguidelines.org/covid-19/

Het is onze  gezamenlijke verantwoordelijkheid om de diabetische voet- en wondzorg doorgang te laten vinden, hetgeen vraagt om aanpassingsvermogen van alle betrokken zorgprofessionals. Kijk wat mogelijk binnen het bestaande netwerk en zoek elkaar op waar mogelijk. Durf ook basis van richtlijnen wel overwogen keuzes te maken indien de reguliere zorg in verband met de COVID-19 uitbraak niet kan bieden wat je wenst of verwacht.  Want samen kunnen we nog steeds ondanks de beperkte middelen veel voor deze patiënten betekenen.

* Uitsluitend voor voetzorg bij mensen met diabetes mellitus zijn pedicures met het certificaat ‘voetverzorging bij diabetespatiënten’ gelijkgesteld aan de medisch pedicure.