Op 17 juli 2014 werd een prachtige zomer wreed verstoord door de gruwelijke vliegramp met de MH17. Een land in een emotionele rollercoaster; eerst de euforie rond de WK voetbal en daarna de diepe droefenis van deze ramp. Een ramp die een diepe wond veroorzaakte in onze samenleving en als wondprofessionals weten wij als geen ander dat een diepe wond vaak leidt tot een lelijk litteken.

Nederland heeft helaas toch wel de nodige vliegtuigongelukken meegemaakt, bijvoorbeeld Tenerife (1977), SLM ramp (1989), Bijlmer ramp (1992), Faro (1992), Herculus ramp (1996), Dakota vliegramp (1996), Turkish Airline (2009), Tripoli (2010), nu de MH17 (2014) en misschien vergeet ik zelfs nog vergelijkbare gebeurtenissen.

Als brandwondverpleegkundige heb ik zelf de ramp in Faro en de Herculus ramp van heel nabij meegemaakt en roept de ramp in Oekraïne toch weer veel herinneringen op. Herinneringen van verdriet en machteloosheid, maar ook adrenaline, teamgeest en drive, want wàt stonden we als teams klaar in de brandwondencentra! Met z’n allen zorgen voor een goede opvang en zorgverlening. Er waren geen discussies meer over dienstlijsten of vrije dagen. Iedereen leverde een uiterste prestatie. En zo ging dat vaak met rampen, want dan staat een heel team klaar.

Maar ook het team vroeg om zorg, want je kreeg nogal wat voor je kiezen. Zo ook de hele media-aandacht en kon je daarmee thuis je niet onttrekken aan je werk, want je familie wilde ook van alles weten. En zette je de TV aan, dan kwam het wederom langs.  Van de ramp met het boorplatform Piper Alpha in 1988 was geleerd om veel begeleiding te geven aan teams van brandwondencentra en zo geschiedde. Dagelijkse (de-)breefings onder professionele begeleiding brachten het gesprek op gang.

Ook worden rampen de laatste decennia goed geëvalueerd als het gaat om de kwaliteit en effectiviteit van de zorg om de slachtoffers. Op 17 juli 2014 verscheen in het tijdschrift Medisch Contact een artikel over de vliegramp van Turkish Airlines met als titel ’Beter voorbereid op de volgende ramp’.  Toeval?

Reageren: rene@wcs.nl
Rene Baljon, voorzitter WCS Kenniscentrum Wondzorg
1 september 2014