We weten nu allen zo langzamerhand wel dat er sprake is van een toename van huidkanker en dat is te merken op onze polikliniek dermatologie.
In het jaar 2016 kregen15.836 (1) mensen huidkanker; het gaat hier om geregistreerde gevallen dus dan hebben wij het niet over aktinische keratose (voorstadium van huidkanker) en het basaalcelcarcinoom. In een jaar krijgen ongeveer 35.000 mensen voor het eerst de diagnose basaalcelcarcinoom. Het is de minst kwaadaardige vorm van huidkanker. Van de mensen met een basaalcelcarcinoom geneest bijna 100%. Basaalcelcarcinomen worden niet geregistreerd, de cijfers zijn een schatting. Ze zijn daarom niet opgenomen in de totaalcijfers kanker en huidkanker. In Nederland overlijden 825 mensen in een jaar aan een melanoom en 102 mensen aan een plaveiselcelcarcinoom.
Met deze wetenschap in mijn achterhoofd kwam mij een patiënt in gedachten die op de polikliniek dermatologie gezien werd door een van onze dermatologen. Deze casus geeft mij een gevoel van onmacht en ongeloof, omdat een relatief jonge patiënt, in deze moderne tijd met alle beschikbare informatie, niet bij machte was om tijdig een arts te consulteren. Het heeft mij diep geraakt dat een relatief onschuldige huidkanker, welke eenvoudig valt te behandelen, zo verwoestend kan zijn in het leven van deze patiënt.
De patiënt werd aangekondigd met een verdachte plek op de borst. Wij als verpleegkundigen hebben alvast een gesprek met de patiënt en vullen de verkregen informatie in het elektronisch patiëntendossier in. Mijn collega kwam, nadat zij met deze patiënt had gesproken, ontdaan naar mij toe en vertelde wat zij kreeg te zien toen de patiënt zijn borst ontblootte en de dermatoloog liet kijken naar de verdachte plek. De huid op zijn borst was geheel aangedaan, door huidkanker van het soort basaalcelcarcinoom. Het carcinoom had de grootte van 15cm.
De patiënt had zolang gewacht met het naar de dokter gaan, met als gevolg dat hij, in plaats van een kleine onschuldige ingreep, een ingrijpende operatie moest ondergaan met alle complicaties van dien in een universitair ziekenhuis. Patiënt kwam op de intensive care terecht en kreeg een tracheostoma. De rest van zijn leven is bepaald doordat de hij te lang gewacht heeft om deze plek aan de huisarts te laten zien. Invaliderend en verdrietig voor hem, terwijl een basaalcelcarcinoom goed te behandelen is als deze direct wordt behandeld.
Tevens zie je dat de rol van partner, gezinsleden of omgeving van essentieel belang is. Is het niet in controle van de huid, dan in het stimuleren om, als er een verdacht plekje of moedervlek is, naar de huisarts te laten gaan.
1. Incidentie- en overlevingscijfers: Nederlandse Kankerregistratie, IKNL © februari 2017 (voorlopige cijfers uit 2016). Sterftecijfers: CBS voorlopige cijfers uit 2015.
Jantsje Huismans, lid WCS Dermatologie
