Hij deelde bevindingen uit zijn meest recente onderzoek en gaf een inspirerende lezing over de inzet van geavanceerde moleculaire en microscopische technieken om te beoordelen welke bacteriën aanwezig zijn in diabetische voetulcera. Met als uitkomst: er zijn ontelbaar veel bacteriën in deze wonden aanwezig die niet in de huidige standaardonderzoeken voorkomen en ze hebben tevens een grote diversiteit. Zo divers, dat je bij een aantal kunt afvragen hoe ze in de wond terecht zijn gekomen. Om een voorbeeld te geven: er zijn bacteriën gevonden uit de diepste punten van de oceaan, waarvan het mij nog steeds vrijwel onmogelijk lijkt om deze in een voetwond te krijgen. Maar ze zijn gevonden..

Gezien de grote hoeveelheid bacteriën en de diversiteit die Matthew Malone in zijn onderzoeken heeft gevonden, rijst de vraag of de focus niet moet liggen op de interactie tussen bacteriën en welke bacterie verantwoordelijk is voor het ontstaan en onderhouden van de infectie. Waar nu vaak de staphyloccus aureus gezien wordt als één van de belangrijke veroorzakers, kan wel eens een rol zijn weggelegd voor de ‘minder’ belangrijke, of in de meeste onderzoeken onzichtbare, bacteriën. Wellicht blijven deze bacteriën na behandeling met antibiotica aanwezig en zetten ze het infectieproces opnieuw in gang. Ze kunnen ook aanwezig blijven in biofilm, waardoor wondgenezing uitblijft. Een interessant vraagstuk voor het gerichter behandelen van infectie, maar ook in de strijd tegen antibioticaresistentie.

Matthews bevindingen drukten mij als professional weer even met mijn neus op de feiten. Wetende dat ik met deze eerste bevindingen uit zijn onderzoek slechts vraagtekens mag zetten bij wat we nu klinisch toepassen, geeft het mij toch genoeg stof tot nadenken.

Met name ten aanzien van infectiepreventie. Ondanks alle richtlijnen en regelgeving blijven er ook voor mij aandachtspunten. Ik gebruik nog steeds een ‘gedeelde’ computer; er is bekend dat op een gemiddeld toetsenbord vijf keer zoveel bacteriën schijnen voor te komen dan op een WC.  Ik pak mijn telefoon op wanneer een specialist mij belt onder een behandeling om iets af te stemmen. En wat dacht je van de hand die we geven aan het einde van het consult?

Het onderzoek maakt me weer bewust van de kennelijk grote hoeveelheid bacteriën die we in ons dagelijks functioneren verspreiden. Die wellicht in eerste instantie niet tot problemen leiden, maar bij vermenigvuldiging mogelijk toch een grotere rol spelen in infectie dan gedacht.

Anke Wijlens MSc Wound Healing Tissue Repair, diabetespodotherapeut, lid WCS Commissie diabetische Voet

Reageren: a.m.wijlens@saxion.nl